Olsztyn – przestrzeń kosmiczna

Olsztyn włącza się do obchodów Międzynarodowego Roku Astronomii 2009, między innymi prezentując swoje astronomiczne dziedzictwo pozostawione przez Mikołaja Kopernika wielkiego badacza, związanego ze stolicą Warmii i Mazur.
Wystawa „Olsztyn – przestrzeń kosmiczna” to jedna z imprez, które towarzyszą Olsztyniakom w obchodach Roku Astronomii.
Na wystawie zaprezentowane zostały m.in. zbiory meteorytów z kolekcji Olsztyńskiego Planetarium, tablice z gwiazdozbiorami wg Jana Heweliusza, Instrumenty astronomiczne z epoki Kopernika.

W trakcie wernisażu m. in.:

gawęda o Koperniku i “Szlaku Kopernikowskim” Andrzeja Bobrowicza z Olsztyńskiego Oddziału PTTK
bicie monety “Kopernik”
poczęstunek przygotowany przez kuchmistrza Romana Rogalę z Restauracji Kopernik
konkurs dla uczestników z wiedzy na temat Mikołaja Kopernika
Międzynarodowy Rok Astronomii
Rok 2009 ma dla astronomii szczególne znaczenie. W tym roku przypada 400. rocznica użycia przez Galileusza lunety do oglądania nieba. Jego obserwacje stanowiły przełom w postrzeganiu i rozumieniu Kosmosu. Od tego czasu każda nowa klasa przyrządów astronomicznych pozwalała na dokonanie przełomowych, fundamentalnych odkryć. Astronomia pozwoliła na formułowanie pierwszych ogólnych praw fizyki i do dziś stanowi najsilniejszy i najpiękniejszy dowód ich powszechności.

Mikołaj Kopernik w Olsztynie…
„Kilkuletni okres pobytu Kopernika w Olsztynie to niemal epizod w jego długim i pracowitym życiu, w którym same tylko studia uniwersyteckie trwały 11 lat. Z całą pewnością jednak okres olsztyński w życiu Kopernika ma swoje specjalne miejsce i zasługuje na uwagę.

Przeprowadzka z Fromborka do Olsztyna miała charakter nieoczekiwany: wskutek choroby administratora dóbr ziemskich kapituły, ten najważniejszy z urzędów świeckich już po roku – zamiast po trzech latach wymagał ponownej obsady. W rezultacie 8 listopada 1516 r. Kopernik otrzymał nominację.
Siedzibą urzędową administratorów był zamek w Olsztynie, zaś głównym ich zadaniem – zasiedlanie opuszczonych gospodarstw chłopskich, ustalanie wielkości chłopskich czynszów i rozliczanie z poboru owych czynszów burgrabiów zamkowych w Olsztynie i Melzaku (dziś Pieniężno).
Po trzech latach zakończył pełnienie swego urzędu. Nie mógł jednak wrócić do Fromborka, akurat wtedy bowiem wybuchła wojna i Krzyżacy spalili tamtejsze domy kanoników. Sporo więc pozostawał w Olsztynie, ponownie powierzono mu urząd administratora. Tym razem zmuszony był kłopotać się o obronę zamku i miasta przed Krzyżakami.
Najbardziej dobitnie jednak została udokumentowana jego działalność na tym zamku w sferze czysto prywatnej. Mogłoby to dziwić, gdyby nie fakt, iż ową jego sferą prywatną była astronomia – to zaś wszystko tłumaczy. Pozostała więc po nim nad wejściem do komnaty, w której zamieszkiwał, ogromnych rozmiarów tablica astronomiczna /140×705 cm/. Jest to trwale unieruchomiony instrument astronomiczny – czwarty, jaki posiadał Kopernik, tyle, że w pełni oryginalny. Ma on te cechy, które umożliwiły Kopernikowi prowadzenie badań nad zagadnieniem nierównomierności biegu Ziemi. Wykres, sporządzony ręką Kopernika, powstał przez rzutowanie światła słonecznego odbitego w zwierciadle. Pośród biegnących ukosem czerwonych hiperbol znalazła się czerwona linia równonocy, którą opisał wielkimi literami po łacinie: AEQUINOCTIUM”

Organizatorzy:
Samorząd Miasta Olsztyn
Olsztyńskie Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne
Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie
Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie