Rosnay Tatiana „Klucz Sary”

Czytelnik otrzymał do ręki książkę, której akcja bulwersuje go od początku. Realia francuskie okupacji niemieckiej bardzo różniły się od doświadczeń polskiego czytelnika. Wojna w innych europejskich krajach różniła się przede wszystkim w traktowaniu ludności cywilnej przez Niemców i wielkości dokonywanych zniszczeń. Niemcy we Francji byli innymi okupantami niż w Polsce, czy Rosji. Lektura powieści sprawiła, że moralne aspekty odpowiedzialności człowieka za słowa i czyny były inaczej postrzegane przez autorkę a inaczej, bardziej radykalnie przez polskich czytelników.

Wojna jest dramatem człowieka. Wybory, których dokonuje się w obliczu tragedii nie zawsze niosą ze sobą ukojenie. Bohaterka wstrząsającej historii, Sara z kluczem od skrytki w kieszeni nie wraca do swojego domu. Nie byłoby w tym nic dziwnego gdyby nie to, że w tej skrytce zamknięty na klucz został schowany czteroletni brat dziewczynki. Sara miała tylko dziewięć lat i nikt nie mógł wymagać od niej wyobraźni i konsekwencji w działaniu. A matka? Była przecież świadkiem ukrycia syna w pustym mieszkaniu. Miała zapewne nadzieję, że nieobecność w mieszkaniu przeciągnie się najwyżej kilka godzin. Przecież oprócz syna w tym mieszkaniu w piwnicy ukrywał się jej mąż i ojciec dzieci.

Historia, która dzieje się na naszych oczach jest bardzo łaskawa dla rodziny Sary. Nie zawsze tak było. Niektórzy ich współczesnych tracili życie, bliskich i wszystko, co nazywa się dobytkiem.

Czytelnik w pewnym momencie domaga się wyjaśnienia, dlaczego małe dziecko zostało samo bez bliskich i nadziei na ocalenie. Amerykańskie losy francuskich Żydów nie wyjaśniają motywów postępowania. Nie jesteśmy przekonani o słuszności wyborów i obojętności na los drugiego człowieka. Polski czytelnik nie każde wydarzenie jest w stanie w pełni zaakceptować. Nie dziwię się bo w czasie okupacji w Polsce było zupełnie inaczej.

Mimo wszystko powieść napisana jest dobrym, jasnym przekazem. Dobrze się czyta kolejne rozdziały i szybko umiemy oceniać wydarzenia, które zmieniły świat Sary.

Klucz do skrytki to symboliczny klucz do wnętrza ludzkich zachowań.

Elżbieta Duch – DKK Morąg